ستاد مبارزه با چرندیات (32)
به گزارش سرگرمی تفریحی، خبرنگاران: ستاد مبارزه با چرندیات عنوانِ یک جریان بود که با صفحه ای در فیسبوک آغاز به کار کرد و بسیار قوی و حساب شده به جنگ دروغ های اینترنتی و شایعاتی که به عنوان واقعیت به خورد مردم داده می شد، رفت.
در این سری مطالب سعی داریم به یاری داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به آنالیز دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در راستا مطلع سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.
******
سوژه اول؛ آیا خوردن نوشابه و قرص نعنایی خطرناک است؟
آیا خوردن نوشابه رژیمی و قرص نعنایی باعث انفجار شکم شما می شود؟
شایعات فراوانی در فضای مجازی وجود دارد که ادعا می نماید خوردن این دو با هم می تواند بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد.
ویدئوهای فراوانی از اثر منتوز (نوعی مارک آدامس و قرص نعنایی) با نوشابه های رژیمی وجود دارد. انداختن یکی از آنها در نوشابه رژیمی باعث آزاد شدن سریع گاز دی اکسید کربن محلول در نوشابه شده و اتفاقی شبیه فوران را شاهد خواهید بود. محققان دیسکاوری این آزمایش را آنالیز نموده اند:
حتی گروهی روشی را برای ساختن راکت نوشابه ای اختراع نموده اند.
اما آیا خوردن نوشابه با قرص نعنایی باعث انفجار شکم شما می شود؟
محققان دیسکاری می گویند که فرایند فوران گاز در ویدئوها به علت میزان بالای گاز دی اکسید کربن در 2 لیتر نوشابه است که همان لحظه باز شده. شما هیچگاه دو لیتر نوشابه نمی خورید و گاز آن هم هنگام ریختن در لیوان، خوردن آن و همینطور در معده شما خارج می شود و خوردن منتوز پس از آن اثر انفجاری ندارد. بنابراین اگر شما به میزان معمول نوشابه می خورید و قبل یا بعد از غذایتان قرص نعنایی خورده اید اثر خطرناکی نخواهد داشت.
این هم یکی از محققان خیابانی ست که برای نشان دادن واقعیت، این آزمایش را روی خودش انجام داده است! :
همه شما بارها پس از بیرون آمدن از رستوران یا پس از خوردن ناهارتان آدامس یا قرص نعنایی خورده اید، اینکه چگونه هزاران نفر آن را باور مینمایند برای ما غریب است!
سوژه دوم؛ داستان شیر احساساتی!
مرگ این شیر از شدت غصه و اندوه واقعیت ندارد.شایعه:
در پاییز سال 2008 عکاس طبیعت گری ون در والت ادعا کرد که از شیر ماده ای در حین شکار، عکس برداری نموده و شاهد اتفاق غریبی بوده است. شیر پس از کشتن یک بز کوهی و دریدن او متوجه شده که او حامله است. بسیار مستأصل و عصبی شده، زوزه های جانکاه کشیده، برای طلب یاری نعره زده، مدت ها به حالتی عصبی دور جسد چرخیده! سپس جسد نوزاد را بیرون آورده، با احترام در جایی گذاشته و پس از مدتی بر زمین افتاده و از شدت غصه و اندوه ناشی از عذاب وجدان مرده است!
از این سلسله عکس ها استفاده بسیاری شد و مردم و دولت ها از آن داستان ها ساختند. اما یک سال بعد داستان جالب دیگری ارائه شد! از آنجایی که این شیر در محوطه حفاظت شده زندگی می کرد کاملاً برای محیط بانان و علاقمندان شیرها در منطقه شناخته شده بود. او شکافی روی گوشش داشت که او را به راحتی متمایز می کرد. سال بعد محیط بانان عکس او را با توله هایش منتشر کردند. آن ها معتقدند که عملکرد شیر گرچه عجیب بوده اما ناشی از عذاب وجدان نبوده است! او فقط به این شرایط عادت نداشته و احتمالاً تصمیم گرفته کمی بخوابد و بعد شکارش را ببلعد! برای او شکار همیشه خوراک است و نر، ماده، پیر، جوان، حامله، مادر و غیره نمی شناسد! او امروزه کاملاً سرحال است و همچنان شکار می نماید…
این عکس در 10 می 2009 برداشته شده است و متعلق به یکسال پس از این داستان است.
گرچه این داستان یک سال بعد نقض شد و عکاس هم آن را پذیرفت، اما مردم همچنان داستان اول را به علت احساسی بودن رها نمی نمایند و این قصه با گذشت 4 سال همچنان ادامه دارد!
منبع:
https://www.wild-eye.co.za/photochat/the-real-story/
https://photography.wild-eye.co.za/the-real-story
سوژه سوم؛ آیا این شخص مسافر زمان است؟
شایعه پردازان این بار عکسی را از دل موزه ها بیرون کشیده اند و برای آن داستانی شگفت انگیز و عامه پسند ساخته اند.
ابتدا نگاهی به متن داستان بیندازیم:
شایعه:
مارس سال 2004 میلادی، موزه ملی بالورن مانادا، نمایشگاهی مجازی از عکس های قدیمی برگزار کرد که در چند روز اول، بخش آمار سایت از بازدید هزاران نفر در همان چند روز اطلاع داد.
اما آنچه حتی بیشتر از خود نمایشگاه خبر ساز شد و مردم بیشتری را برای تماشای عکس ها به نمایشگاه مجازی کشاند قدیمی بودن عکس ها نبود. بلکه عکسی خاص بود که با شرح افتتاح دوباره پل فورک جنوبی در نوامبر 1940 پس از تخریب سیل به نمایش گذاشته شده بود .
آنچه باعث توجه همگان به این عکس و جنجالی شدن ان شد، حضور مردی بود با ظاهری کاملا مدرن و دوربینی ظاهرا دیجیتالی. مردی که همه متفق القول می گفتند مسافری در زمان است و از قرن 21 به آن سال سفر نموده و در کوشش بوده تا با دوربین امروزی اش از مراسم آن روز و مردم آن روزگار عکس های با کیفیتی گرفته و با خود به این روزگار بیاورد.
پل فورک جنوبی در شهر کوچک کلمبیا در بخش انگلیسی زبان کشور کانادا و رودی به همین نام نهاده شده است. بر اساس آنچه در تاریخ آمده، بر اثر سیلی عظیم در سال 1939 این پل به طور کامل ویران شد، و بعد از گذشت یک سال پل به طور کامل بازسازی شد و در جشنی بزرگ با حضور همه ساکنین شهر و در میان شادی انها افتتاح شد.
در موزه مجازی Bralorne پایونیر ، از بریتیش کلمبیا ، کانادا. تصویر دیده می شود به طور عجیب فردی به ظاهری عجیب در آن تصویر نهاده شده است.
مرد با آنچه که به نظر می رسد عینک آفتابی بسیار مدرن بر چشم دارد، با پوشیدن تی شرت مارک دار ، در حالی که در دست یک دوربین بر دست دارد در تصویر دیده می شود.
بسیاری به این نتیجه رسیده اند که این مسافر زمان در سال 1940 است و اثبات شده است.
همانطور که اشاره شد ، تصویر درج شده در واقع به وسیله وب سایت رسمی موزه کانادا و در بخشی از آن بنام زندگی های از گذشتان توسط Bralorne - پیشگامان ، در دسترس عموم نهاده شد و از فوریه سال 2004. آن را آنلاین قرار داده بودند و در ماه مارس و یا قبل از آن نیز آن را به عنوان معمایی بسیار پر اهمیت در وب سایت منتشر نمود.
با توجه به منبع این عکس که همان موزه بوده و باید این را در نظر گرفت که هیچ گونه دخل و تصرفی در آن صورت نگرفته (نظیر برنامه های گرافیکی چون فوتوشاپ و …) و نیز با توجه به سابقه تصویر هیچ گونه وسیله دیجیتالی در آن موقع برای ویراش عکس وجود نداشته است.
-
ادعای یافتن مدرکی مبنی بر سابقه سفر در زمان توسط انسان یا وجود مسافر زمان ادعای جدیدی نیست و پیشینه ای طولانی دارد مثلا در اینجا و اینجا نمونه هایی از این ادعاها را می توانید ببینید.
داستان مرد امروزی در مراسم افتتاحیه پل در 1941 (Modern man at 1941 bridge opening) هم یکی از همین ادعاهاست.
عکس فوق همانطور که داستان ادعا می نماید مربوط به موزه مجازی کاناداست و عکسی از بازگشایی پل South Fork در نوامبر سال 1940 می باشد و ظاهراً در آن هیچگونه دستکاری صورت نگرفته است.
اما آیا بقیه ادعاهای داستان نیز صحت دارند؟
اگر به نسخه با کیفیت تری از عکس یا نمای نزدیک تری از مرد امروزی نگاهی بیندازید متوجه خواهید شد که عینک آفتابی این مسافر زمان آنقدرها هم مدرن و امروزی نیست! علاوه بر آن، تاریخچه استفاده از عینک های آفتابی حتی قدیمی تر از تاریخ این عکس است و به سال های ابتدایی قرن بیستم بر می شود. در 1929 سم فُستر (Sam Foster) دست به فراوری انبوه عینک های آفتابی در آمریکا زد و در سال 1936 حتی عینک های پلاریزه شده (polarized) هم موجود بودند! (+ + +)
جالب تر از آن اینکه مدل های مشابه عینک های آفتابی امروزی در آن سال ها هم یافت می شده است.
از طرفی باربارا استانویک (Barbara Stanwyck) هم در فیلم غرامت مضاعف (Double Indemnity) در سال 1944 از عینکی مشابه استفاده نموده بود:
همینطور با کمی دقت متوجه خواهید شد که دوربین این مسافر زمان هم هیچ شباهتی به دوربین های دیجیتال امروزی (چه مدل های compact و چه مدل های DSLR) ندارد، بلکه بیشتر به دوربین های جیبی تاشوی کداک (Folding Pocket Kodak) شباهت دارد که از اوایل قرن بیستم (یعنی حدود 40 سال قبل از تاریخ این عکس) رایج و متداول بوده اند (+ + + + +)
البته در آن موقع مدل های حتی کوچک تر و جمع و جور تری از دوربین های کداک هم موجود بودند.
از طرفی به نظر می رسد فردی که در سمت چپ تصویر کنار اتوموبیل ایستاده است هم دوربینی جیبی در دست دارد:
اما تی-شرت مارک دار چه توجیهی دارد؟ به احتمال زیاد در این عکس شاهد یک گرمکن (sweatshirt) ورزشی با لوگوی تیم ورزشی هستیم (چیزی که در آن دوران رایج بوده) نه یک تی-شرت امروزی:
در همین گالری موزه مجازی کانادا شاهد عکس های قدیمی تری هستیم که روی لباس تیم ورزشی آنها یک حرف انگلیسی یا لوگو حک شده (برای مشاهده با اندازه بزرگ تر بر روی عکس ها کلیک کنید): (1 2 3 4)
این طور به نظر می رسد که چیزی که این عکس را غیر طبیعی جلوه می دهد، تفاوت ظاهر این مرد با بقیه افراد حاضر در افتتاحیه پل می باشد، که خود به دلیل پوشیدن لباس های غیر رسمی می باشد. همانطور که امروزه هم اگر کسی در یک مراسم رسمی از لباس های غیر رسمی و غیرمعمول استفاده کند به چشم می آید والبته حضور ایشان و لباس و دوربینشان به صورت کلی برای سایر حاضرین در عکس تعجب برانگیز نیستند اما برای دوستداران شبه علم و شایعات بسیار عجیب و نشانه هایی از مسافرت در زمان محسوب می شوند.
سوژه چهارم؛ آیا خوردن بال مرغ برای زنان خطرناک است؟
به احتمال زیاد شما نیز شایعه ای که اصرار داشت به تمام زنهایی که می شناسید بگویید بال مرغ نخورند را در فضای مجازی خوانده اید.
نمونه ای از شایعه:
از خوردن بال مرغ بپرهیزید!! >>> به ویژه بانوان
لطفا اطلاع رسانی کنید
خانمی به منظور برداشتن زائده ای که اخیرا در رحمش رشد نموده بود، تحت عمل جراحی نهاده شد کیست برداشته شده پر از مایع خون مانند و تیره رنگی بود. به گمانش، پس از این جراحی سلامتی خود را باز یافته است. او سخت در اشتباه بود! تنها چند ماه پس از عمل جراحی بیماری او دوباره عود کرد با پریشانی جهت تشخیص به متخصص زنان مراجعه کرد در طول معاینه، پزشک سوالی از او پرسید که او را به تعجب واداشت. پزشک از او پرسیده بود که آیا او از مصرف نماینده های پر و پا قرص بال مرغ است و او در حالی که به این سوال پاسخ مثبت می داد با خود می اندیشید که چطور پزشک زنان از عادات غذایی او باخبر است واقعیت این است که امروزه در این دنیای مدرن برای تسریع رشد، به مرغ ها هورمون استروئید تزریق می شود تا میزان سرعت در تامین احتیاج جامعه فراهم شود این احتیاج، احتیاجی نیست جز احتیاج غذایی اجتماع. تزریق استروئید به مرغ در ناحیه گردن یا بال انجام می شود. بنابراین تجمع استروئید در این دو ناحیه از همه جا بیشتر است. استروئیدها دارای اثرات وحشتناکی بر روی بدن انسان هستند. علاوه بر تسریع رشد، اثرات بسیار خطرناک تری در مجاورت با هورمون های زنانه ایجاد می نمایند که منجر می شود تا زنان هرچه بیشتر مستعد رشد کیست در رحم خود باشند.بنابراین توصیه می شود که افراد مراقب رژیم غذایی خود بوده، از دفعات استفاده از بال مرغ بکاهند.
این شایعه هم ترجمه خط به خط یک شایعه ایمیلی (Email rumor) معروف خارجی منتشر شده در سال 2004 است.
متن شایعه اصلی:
Dont eat chicken wings - Ladies especially!
This is a true story! I am very concerned about the health of the people out there especially the women!
A friend of mine recently had a growth in her womb and she underwent an operation to remove the cyst. The cyst removed was filled with a dark coloured blood.
She thought that she would be recovered after the surgery but she was terribly wrong. A relapse occurred just a few months later. Distressed, she rushed down to her gynecologist for a consultation. During her consultation, her doctor asked her a question that puzzled her. He ask if she was a frequent consumer of chicken wings and she replied yes wondering as to how, he knew of her eating habits.
You see, the truth is in this modern day and age, chickens are injected with steroids to accelerate their growth so that the needs of this society can be met. This need is none other then the need for food. Chickens that are injected with steroids are usually given the shot at the neck or the wings. Therefore, it is in this places that the highest concentration of steroids exist.
These steroids have terrifying effects on the body as it accelerates growth. It has an even more dangerous effect in the presence of female hormones, this leads to women being more prone to the growth of a cyst in the womb.
Therefore, I advise the people out there to watch their diets and to lower their frequency of consuming chicken wings! People who receive this email, please forward it to your friends and loved ones. I am sure no one wants to see him or her suffer!
-
(نسخه ای مشابه به این شایعه هم درسال 1999 مشهور شده بود که ادعا می کرد مصرف بال یا گردن مرغ موجب رشد پستان در مردها می شود.)
اما حقیقت چیست؟
استفاده از هورمونهای رشد از جمله استروئید برای پرورش طیور دهه هاست که در بیشتر کشورهای دنیا ممنوع شده است. در ایران نیز ظاهراً از هیچ نوع هورمونی در صنعت مرغداری استفاده نمی شود و شایعات مربوط به استفاده از هورمون در مرغداری ها بارها از سوی سازمان ها و نهادهای مختلف تکذیب شده است. البته این عدم استفاده نه به دلیل ممنوعیت قانونی ونظارت و نه احساس مسئولیت مرغدار است، بلکه گویا به علت بالا بودن قیمت هورمون، استفاده از آن در مرغداری ها به صرفه نیست:
پایگاه اطلاع رسانی دولت
خبرگزاری فارس
ایسنا
سلامت (فایل pdf)
اینکه امروزه شاهد وزن بالا و رشد سریع مرغ های صنعتی هستیم، ناشی از اصلاح نژادی، شرایط نگهداری و نوع تغذیه حیوان است و ربطی به استفاده از هورمون ندارد. حتی اگر از هورمون برای پرورش طیور استفاده شود به صورت خوراکی و به وسیله مکمل می باشد، نه تزریقی. بنابراین حتی در یک فرآورده گوشتی که برای پرورش آن از هورمون استفاده شده باشد شاهد تجمع هورمون ها در قسمت خاصی از بدن مرغ مثل بال یا گردن نخواهیم بود.
در گزارشی از دانشگاه کرنل درباره هورمون ها و استفاده از آنها در دام ها و فرآورده های خوراکی به طور کامل شرح داده شده و در سرانجام به این جمع بندی رسیده است که تحقیقاتی که تا به حال اجرا شده شواهدی مبنی بر تاثیر هورمون موجود در گوشت و محصولات لبنی بر سلامتی انسان به دست نمی دهد، اگرچه تحقیقات بیشتری ضروری است.
از طرفی بعضی انواع قرص های ضد بارداری خوراکی شامل مقادیر به مراتب بیشتری از استروئید می باشند و اگر این هورمون باعث بروز کیست یا تومور باشد، خطر استفاده از این قرص ها بسیار بیشتر است.
عکس هایی که همراه این شایعه استفاده می شوند هم مربوط به Ovarian cyst یا کیست تخمدان می باشند. با جستجو در منابع پزشکی (+ + +) در می یابیم که درباره علل بروز تومور یا کیست تخمدان هیچ اشاره ای به مصرف بال یا گردن مرغ، یا فراورده های گوشتی هورمونی، یا هورومون استروئید و… نشده است:
اما نگاهی هم بیندازیم به منابع معرفی شده در متن نسخه فارسی این شایعه:
1. funkydowntown.com: این سایت نه یک سایت معتبر پزشکی ست و نه یک سایت خبری. بلکه یک سایت سرگرم نماینده حاوی مطالب عامه پسند و سرشار از شایعات گوناگون است. اگر به لینک معرفی شده سری بزنید دقیقاً با متن کپی شده شایعه ایمیلی بدون کم و کاست روبرو می شوید. جالب است که نویسنده مطلب در سایت فوق صادقانه اذعان نموده است که این مطلب توسط ایمیل به دست وی رسیده و فقط در متن ایمیل ادعا شده که این داستان صحت دارد و منبع دیگری ندارد.
2. .mylot.com: منبع دوم این شایعه لینک یک discussion (بحث) بین کاربران یک سایت است (که با اندکی دقت در URL لینک هم می شود این موضوع را متوجه شد!). اگر به این آدرس بروید با چیزی مانند مباحثه در فروم ها یا بحث زیر یک پست در فیسبوک روبرو خواهید شد و مشاهده خواهید کرد که کاربری مطلبی نوشته است مبنی بر اینکه اخیراً ایمیلی دریافت نموده که درباره مصرف بال مرغ هشدار می دهد و باقی مطلب کپی اصل متن ایمیل است. در ادامه دوستان این کاربر به او ثابت نموده اند که مطلبش شایعه ای بیش نیست و منابعی هم در رد این شایعه به او معرفی نموده اند و او هم ظاهراً متقاعد شده است و نوشته:
Well, since our mylot friend had confirmed that article is unreal, so hope you will continue to enjoy your favorite chicken wings…
3. philq8.wordpress.com: منبع سوم مورد استناد شایعه یک وبلاگ است. با مراجعه به پست مورد ارجاع در خواهید یافت که نویسنده همان ایمیل مشهور را از دوستش دریافت نموده و چون هوادار پروپاقرص بال مرغ است بسیار نگران شده و دست به تحقیقات گسترده ای در اینترنت زده. در سرانجام هم به این نتیجه رسیده که ادعای ایمیل شایعه است و از این موضوع ابراز خوشحالی نموده و نوشته:
Im glad that the email I received was just a hoax.
پس منبع سوم نه تنها منبعی برای تایید شایعه نمی باشد، بلکه شایعه را رد می نماید.
-
مطالعه بیشتر:
اسنوبز
سایت about
منبع: برترین ها