هنرمندان محلی آفریقای جنوبی چگونه به معروفیت میرسند؟ - سرگرمی تفریحی

هنرمندان هنرآموخته در حقیقت به صورت تجربی و بدون گذراندن هیچ دوره ای به خلق اثر می پردازند. بعضی از این هنرمندان با برگزاری نمایشگاه معروف می شوند؛ در حالی که بعضی دیگر از هنرمندان خودآموخته توانایی برگزاری نمایشگاه را ندارند و فقط به خلق اثر می پردازند؛ آن ها هیچ وقت شناخته نمی شوند. البته از این دست هنرمندان هنر آموخته و ناشناس در دنیا کم نیستند. بسیاری از آن ها در شهرهای کوچک و حتی روستاها زندگی می نمایند.

بسیاری از این هنرمندها با نگاهی کاملا خلاقانه آثاری را خلق می نمایند که بیشتر کارشناسان هنری و بازتماشاماینده ها را شگفت زده می نماید. با حمایت از هنرمندانی که به صورت تجربی به خلق اثر می پردازند، می توان از ناامید شدن آن ها برای ادامه فعالیت هنری جلوگیری کرد. این هنرمندان به علت نداشتن تحصیلات دانشگاهی در ارتباط با هنر، در رها کردن فعالیت هنری خود بسیار مستعد هستند؛ به خاطر همین باید توجه بیشتری به حمایت از آن ها نسبت به هنرمندان تحصیلنموده یا شناخته شده صورت بگیرد.

شاید در بعضی از هنرهای رایج بتوان با چند سال آموزش تماشا و تمرین کردن نتیجه لازم را گرفت. اما در هنرهای تجسمی سال های زیادی را باید صبورانه به تمرین و تجربه اندوزی پرداخت تا هنر هنرمند به چشم بیاید. در این مسیر زمان بر، فقط کسانی پیروز می شوند که از حمایت های کافی بهره می برند و انگیزه های لازم برای کار کردن را در خود حفظ می نمایند؛ بنابراین بیشتر علاقه مندان به فعالیت در هنرهای تجسمی، به ناچار و بیشتر به خاطر مسائل مالی پس از مدتی دست از کار می کشند و به سوی کارهای دیگر می روند.

در کشور مختلف دنیا افرادی هستند که با دستان هنرمند خود آثار بی نظیری را خلق می نمایند که متاسفانه بنا به شرایط خاصی که مرتبط با جامعه است، حمایت و حتی دیده نمی شوند. هرچند با آمدن شبکه های اجتماعی کمی از دغدغه های این نوع از هنرمندان کم شده، ولی باز هم به علت مطلع نبودن افراد در شیوه ارائه و تبلیغات محصولات شان، آنطور که باید آثار هنری و خلاقانه شان به دست خریداران و بازتماشامایندگان واقعی نمی رسد.

با حمایت از هنرمندهای خودآموخته و آموزش بیشتر به آن ها، می تواند باعث پیشرفت هنری این نوع از هنرمندان شد. در حقیقت نمایش آثار آن ها منجر به تقویت و خطای کمتر در جهت خلق اثر از سوی آن ها می گردد. برای همین امروزه در دنیا ایده ای خلق شده است تا در شهرهایی که توریستان زیادی وجود دارد، آثار هنرمندان بومی و ناشناخته به عرصه نمایش و حتی فروش گذاشته گردد. یکی از کشورهای پیشگام در این کار، کشور توریستی آفریقایی جنوبی است.

آفریقای جنوبی، دنیایی است که در یک کشور خلاصه شده؛ کشوری شگفت انگیز که وطن یکی از بزرگ ترین مبارزان راه آزادی یعنی نلسون ماندلا است. آفریقای جنوبی مقصدی فوق العاده برای سفر است، فرقی نمی نماید که چه سلیقه ای داشته باشید، در این کشور تماشای حتما جاذبه ای مطابق با علاقه خود پیدا می کنید. این کشور از آنجایی که هم از نظر فرهنگی و هم از نظر ویژگی های طبیعی از جمله پوشش گیاهی و حیات وحش، بسیار متنوع و منحصربه فرد است، گویی دنیا کوچکی را در دل خود جای داده است.

پارک های جنگلی متعدد، 2798 کیلومتر خط ساحلی، حیات وحش متفاوت و شهرهای شلوغ و پر زرق و برق تنها گوشه ای از زیبایی های آفریقای جنوبی هستند. این کشور، پهناور و متنوع است. حتی اگر ماه ها برای سفر به این کشور وقت بگذارید، باز هم بسیاری از جاذبه های آن را نمی توان دید. اقتصاد پایدار، زیرساخت های توریستی مناسب و ویژگی های فرهنگی و طبیعی دست به دست هم می دهند تا این کشور، به یک مقصد توریستی عالی برای تمام سلیقه ها تبدیل گردد. همین تعداد بالای توریست باعث شده است تا هنرمندان منطقه ها مختلف در این کشور، خانه های خود را به گالری ها و کارگاه هایی زیبا تبدیل نمایند تا تجربه به یادماندنی تری برای توریستان این کشور فراهم گردد.

ولیل سوها در منطقه لانگلی در شهر کیپ تاون در آفریقای جنوبی زندگی می نماید. او در حالی که روی میزی در آشپزخانه نسبتا تاریک خانه اش خم می شد، انتهای تیغ موکت بری خود را به همراه دسته چوبی آن در ماده ای سیاه رنگ و براق فرو می کرد. سوها که تیغ را کمی کج گرفته بود، محکم آن را به جلو فشار می داد.

با حرکت تیغ روی کار، نوارها به دور هم می پیچیدند و از سطح کاشی جدا می شدند. سوها، تکه های شل شده از سطح کاشی را جدا می کرد تا شبکه ای از خطوط خاکستری پیدا گردد. سپس، 6 مربع را به صورت یک در میان خالی می کرد تا طرح شطرنجی اش کامل گردد. او در حالی که نام خود را روی سنگی حکاکی می کرد با خود می گفت من ولیل هستم به معنی پیدا شدن و نشان دادن. یک نام در زبان کوسایی، این نام معنی زیبایی دارد.

سوها، یک هنرمند حدود 50 ساله است که خانه اش به نمایشگاهی برای عکس های چاپی، نقاشی های آبرنگ، مدل های انتزاعی و سایر قطعات هنری تبدیل شده است. او در این خانه اصول اولیه چاپ عکس را به گروهی از مسافرین نشان می داد. او به یاری غلتک نقاشی، ابتدا سطح کاشی را با جوهری تیره می پوشاند، سپس آن را روی یک صفحه سفید کاغذ فشار می داد. پس از چند ثانیه، کاشی را بر می داشت و تصویری از طرح او روی کاغذ نقش می بست. با تمام شدن توضیحاتش، نوبت مهمانان بود که این کار را امتحان نمایند. در مقایسه با موزه ها، استودیوها و کلاس های مرکز شهر، خانه سوها مکان عجیبی برای راه اندازی چنین کارگاهی بود؛ ولی در لانگی، ایده تبدیل منازل به کارگاه های هنری در حال توسعه است.

او یکی از چندین هنرمند کیپ تاون و ژوهانسبورگ بود که با مرکز هنری مابوننگ همکاری می کرد. این مرکز در سال 2001 در ژوهانسبورگ تاسیس شده است تا به هنرمندان شهرهای کوچک و مجاور کیپ تاون و ژوهانسبورگ یاری کند، خانه های خود را به گالری تبدیل نمایند و تورهای توریستی به منظور بازدید از این خانه ها تدارک دیده گردد. این تورهای هنری فرصتی برای بازتماشامایندگان فراهم می آورد تا به جنبه های کمتردیده شده زندگی محلی در آفریقای جنوبی توجه نموده و مفهوم و بینشی که در گالری های شهری یافت نمی گردد را درک نمایند. با چنین تورهایی، هنرمندان و افراد محلی در نواحی محروم، می توانند مخاطبانی کاملا متفاوت و شاید هم مشتری های جدیدی برای خود پیدا نمایند.

هنرمندانی در حاشیه

هر چند سوها به عنوان قدیمی ترین هنرمند این رشته در شهر لانگی، توانسته بود آثار خود را در گران ترین گالری های کیپ تاون به نمایش درآورده باشد؛ ولی برای بسیاری از هنرمندان، راه یافتن به صحنه های هنری پر رفت و آمد و گران قیمت، تقریبا غیرممکن است. سفیوه انگونیا موسس مرکز هنری مابوننگ و از اهالی منطقه الکساندرا در شهر ژوهانسبورگ، پس از کوشش زیاد برای یافتن مکانی در مرکز برای نمایش آثارش، چنین تصمیمی را گرفته بود. او قصد داشت با راه اندازی مرکزی هنری برای هنرمندان گمنام، سختی هایی که خودش در این مسیر کشیده بود را برای دیگران به حداقل حالت ممکن برساند. برادرش، بونگانی که از مدیران باتجربه مرکز مابوننگ است، در این باره می گوید:

در سال 2001 و پس از فارغ التحصیلی از مدرسه ملی هنر ژوهانسبورگ، سفیوه همراه با آثار هنری اش به گالری های ژوهانسبورگ مراجعه کرد. او که دو ساعت در راه رسیدن به این مرکز بود، ناگهان با یک فهرست انتظار دو ساله رو به رو شد. این موضوع باعث شد او به شهر الکساندرا برگردد و با سایر هنرمندانی که کوشش می کردند مکانی برای نمایش آثار خود پیدا نمایند، همراه گردد.

انگونیا درباره نخستین روزهای تاسیس این مرکز هنری می گوید:

هنگامی که سفیوه، نخستین بار در سال 2008 به کیپ تاون آمده بود، دوستان هنرمندی داشت که او را به جشنواره هنری ولیل معرفی کردند. بنابراین، هنگام برگزاری اولین فستیوال در شهر لانگی، یافتن هنرمندان همفکر با سفیوه، کار چندان دشواری نبود. با گذشت چند سال، با مالکین ارتباط برقرار کردیم و آن ها نیز ما را به بقیه معرفی کردند. کار زمان بری بود، ولی در نهایت انجام شد

این مرکز که در اوایل سال، تنها با چهار خانوار همکاری داشت، ولی الان با هشت خانوار در شهر لانگی همکاری می نماید.

بعضی از مالکین مانند سوها، هنرمند هستند. بقیه، افراد معمولی هستند که ملک خود را برای نمایش آثار هنری عرضه می نمایند. یکی از این افراد که اندکی بعد او سوها کار خود را شروع کرد، معلم بازنشسته ای به نام هازل سیایا است. دیوارهای ایوان و اتاق نشیمن منزلش، پر از آثار هنری جیمز ماسوکه - لوله، هنرمند اوگاندایی و ساکن کیپ تاون است. این هنرمند آثار منجوق بافی استادانه ای را می سازد و از پارچه های دور ریختنی کارخانه قدیمی فراوری پوشاک به عنوان بوم نقاشی استفاده می نماید.

بوگنانی انگونیا در حالی که خانه را به مهمانان نشان می دهد، می گوید:

هازل با بچه هایش زندگی می نماید. آن ها یک خانواده 11 نفره هستند و او مسئولیت نگه داری همه آن ها را به عهده دارد. دخترش کار می نماید و ما هم او را استخدام نموده ایم. او بازتماشامایندگان را به خانه اش می برد و آثار هنری را به آن ها نشان می دهد. ایده ما این است تا مردمی که در شهرهای کوچک زندگی می نمایند، از مزیت های توریستهایی که به لانگی می آیند هم بهره مند شوند. بنابراین، ما مدلی مثل یک زیست بوم ایجاد نموده ایم تا همگی از مسافرینی که به لانگی می آیند، به خوبی استفاده ببرند.

از گذشته، توریستها به علت مسائل امنیتی از سفر به شهرهای کوچک در آفریقای جنوبی خودداری می کردند، ولی ابتکار مرکز هنری مابوننگ باعث شد تا ورود توریستها به این منطقه ها راحت تر گردد و منبع عایدی پایداری هم برای هنرمندان و مالکین گالری های خانگی فراهم گردد. این ایده به طور کلی باعث افزایش رفت وآمد توریستها در نواحی کوچک تر شد.

این کار به این معنی است که که مراکز فرهنگی و اجتماعی دیگر در شهر لانگی و ژوهانسبورگ هم از مزیت های افزایش نرخ ورود توریستها نیز بهره مند خواهند شد. در توقف گاه های بین راهی، مسافران می توانند هدایا و آثار هنری صنعت گران و زنان را که گاهی مستقیما از خودشان و در بیشتر موارد با بهایی کمتر از مغازه های مجلل عرضه می گردد را خریداری نمایند.

انگونیا می گوید:

هدف ما تغییر روش توریستی در این منطقه ها است؛ به طوری که افراد بیشتری از آن بهره مند شوند.

تجربه ساخت آثار صنایع دستی در خانه

علاوه بر بازدید تورهای توریستی از گالری های خانگی، مهمانانی که مایل باشند هنر دست خود را در ساخت چیزی محک بزنند، می توانند در کارگاه هایی مانند کارگاه سوها ثبت نام نمایند. از این نوع کارگاه ها می توان به کلاس مقدماتی ساخت موزائیک، کلاس آشپزی با توجه ویژه به ماگونیا (نوعی شیرینی خمیری و فشرده در آفریقای جنوبی) و نقاشی روی پارچه اشاره نمود. صرف نظر از اینکه بازتماشاماینده بخواهد یک روز کامل یا بخشی از یک روز را در آنجا بماند، می تواند در کارگاه های ساخت صنایع دستی ثبت نام کند. قطعا چنین تجربه ای بسیار لذت بخش خواهد بود؛ چون به گفته بسیاری از توریستها؛ تجربه حضور در گالری های سنتی بسیار لذت بخش تر از بقیه کارهای توریستی در این شهرهای کوچک بوده است.

مهمانانی که وارد خانه هازل می شوند، با غذایی گرم، کاسه هایی پر از سبزیجات پخته شده و دو بطری بزرگ نوشابه خانگی روبرو خواهند شد که برای ناهارشان تدارک دیده شده است. ملاقات آن ها ممکن است کوتاه باشد؛ ولی تا زمانی که آنجا هستند، درست مثل اعضای خانواده از آن ها پذیرایی خواهد شد.

انگونیا می گوید:

هدف ما این است کسی که وارد منطقه لانگی یا الکساندرا می گردد تا زمانی که آن را ترک می نماید، بتواند خود را عضوی از مردم این منطقه احساس کند.