در کنار بچه ها، مطالعه را یاد بگیریم - سرگرمی تفریحی

اگر بنویسم مطالعه کتاب باعث می شود مهارت های بنیادین در فکر و مغز ما شکل بگیرد و کمک مان می کند تا در زندگی و شرایط چالش برانگیز، تصمیمات درست تری بگیریم و بلد شویم که فرد عمل گرایی باشیم تا یک قربانی که مدام نق می زند و همه تقصیرها را به حساب دیگران می نویسد شاید کمی منعطف تر شوید و تصمیم بگیرید برای بچه ها کتاب بخوانید و آنها را به کتابخوانی تشویق کنید تا شاید آنها در بزرگسالی آدم های کارآمدتری شوند و انتخاب های بهتری انجام دهند. حتی شاید در کنار کتاب خواندن برای بچه ها خودمان هم اطلاعات تازه ای پیدا کردیم و نگرشمان تغییر کرد و کتابخوان شدیم! اگر کمی تا قسمتی متقاعد شده اید که کتابخوانی باید به یک مهارت تبدیل شود، امیدوارم تشویق شوید و گفت وگو با منصوره مصطفی زاده را بخوانید.این نویسنده و مترجم کتاب کودک، یکی از کارشناسان برنامه کتاب باز هم هست و در این برنامه، کتاب های مختلف را که مناسب سن کودک و نوجوان است، معرفی می کند.

فیلم نمی تواند جای کتاب را بگیرد

به مصطفی زاده می گویم در دوره ای که فیلم و کارتون های زیادی برای بچه ها تولید می شود و کارشناسان می گویند تصویر، تأثیرگذاری بیشتری دارد برخی والدین می گویند، چرا وقتی فیلم و کارتون و کتاب های گویا هست، باز هم برای بچه ها کتاب بخوانیم؟

می گوید: کتاب خواندن، محدودیت های فکری بچه ها را برمی دارد. در بازی(گیم)، فیلم و کارتون جهان برای بچه ها ساخته شده و همه چیز برایش آماده است و او نیازی به فکر یا خلاقیت ندارد و صرفا بیننده است اما در کتاب ها و داستان، تصویر همه چیز را به کودک نمی گوید و او مجبور است با استفاده از قوه تخیل و خلاقیت در فکرش کلمات و جملات را تصویرسازی کند. هر کودکی بنا به فکریتی که دارد از یک کتاب و اتفاقات قصه، تصویر منحصر به فرد خود را می سازد که با کودک دیگر کاملا فرق دارد و این نشان می دهد جهانی بچه ها چقدر با هم فرق دارد و جهان خلاقیت آنها هم با یکدیگر فرق دارد.درباره کتاب گویا هم همین اتفاق می افتد و قوه تخیل بچه ها محدود می شود.مهارت کتابخوانی اگر به بچه ها آموزش داده شود در بزرگسالی کتاب های پیچیده تری برای مطالعه انتخاب می کنند که به آنها مهارت های مهم تری آموزش می دهد. فیلم ها و سریال ها دانش و آگاهی محدودی را به ما یاد می دهد.حتی یک فیلمساز متفکر که می خواهد فیلم تاثیرگذاری بسازد باید کتاب های مهمی را خوانده باشد تا آگاهی اش بیشتر شود، پس فیلم و کارتون نمی تواند جای کتاب و آگاهی عمیق را بگیرد و در هیچ سنی این اتفاق نمی افتد.

حرف کافی است، وقت عمل است

به مصطفی زاده می گویم، برخی بر این باورند که کتابخوانی مهارت تمرکز را به بچه ها آموزش می دهد، چون نمی توان همزمان با کتاب خواندن چند کار دیگر هم انجام داد به نظرتان در دوره ای که حواس پرتی زیاد شده، کتابخوانی راهی برای بالا بردن تمرکز می تواند باشد؟

می گوید:کتاب فایده های زیادی دارد که یکی از آنها بالا بردن تمرکز است، دیگری توسعه دایره خلاقیت است و افزایش دایره لغات و فکر کردن دیگر مزیت های کتابخوانی است.فواید کتابخوانی خیلی زیاد است و همه آدم بزرگ ها از آن خبر دارند و همه می دانیم کتابخوانی خوب است اما قسمت سخت ماجرا این است که همه این خوبی ها را می دانیم اما کتاب نمی خوانیم. تئوری های مان در همه موارد و کتابخوانی خیلی زیاد است اما کسی این خوبی ها را عملیاتی نمی کند.شاید به این دلیل که ما می خواهیم نتیجه را زود ببینیم.مثلا اگر به تغذیه فرزندمان دقت کنیم بعد از یک ماه نتیجه آن را می بینیم. مثلا با چشم می بینیم که او چاق شده اما اثر کتابخوانی شاید 30سال بعد خودش را نشان دهد و ما آدم این همه صبر نیستیم!

فکر، چرخیدن در گوشی را انتخاب می کند این روزها بیشتر ما سرمان توی گوشی است تا مثلا کتاب یا مجله. بچه ها می بینند و یاد می گیرند، اگر بچه ای مدام مادرش را گوشی به دست ببیند دیگر علاقه ای به کتابخوانی پیدا نمی کند (حالا به این هم کار نداریم که مادر با این گوشی چت یا شبکه های اجتماعی را چک می کند یا حتی کتاب الکترونیک می خواند) این شرایط را چگونه می توان تغییر داد؟

مصطفی زاده می گوید: همه می دانیم باید چه کنیم! اما کار درست را انجام نمی دهیم. مثل همین که همه می دانیم اگر صبح یک ربع ورزش کنیم چقدر حالمان خوب می شود اما ورزش نمی کنیم. همه می دانیم اگر شب ها که دور هم هستیم مثلا نیم ساعت کتاب بخوانیم چقدر حال خودمان و خانواده مان بهتر می شود اما این کار را نمی کنیم و ترجیح می دهیم سرمان توی گوشی باشد چون این کار ساده تر است. چرخیدن در شبکه های اجتماعی نیاز به هیچ پیش زمینه ای ندارد نه تمرکز می خواهد نه قوه تخیل و خلاقیت. همه چیز را آماده در اختیارم می گذارد و اگر فکر قرار باشد بین کتاب خواندن و گوشی تلفن یکی را انتخاب کند مسلما گوشی را انتخاب می کند چون ساده تر است و مرا به زحمت نمی اندازد !

بچه داری در کنار کتاب

کتابخوانی برای بچه ها حُسن های زیادی دارد. والدینی هستند که کتابخوان نیستند و این مهارت را یاد نگرفته اند اما بنا به دلایلی تصمیم می گیرند برای فرزندشان کتاب بخوانند و در همین جهت است که خودشان هم به مطالعه علاقه مند می شوند. الان پرفروش ترین کتاب ها، آثاری هستند که به پدر و مادرها یاد می دهند که والدین خوبی باشند. بزرگ ترها زمانی که با چالش های تربیت و بزرگ کردن فرزند روبرو می شوند، مطالعه را شروع می کنند و به نظرم این اتفاق خوبی است. والدین زیادی را دیده ام که با همین روش مطالعه را شروع کرده اند. برای بچه خردسال مهم نیست که مادر یا پدرش چه می خوانند اما همین که آنها را در حال کتابخوانی و مطالعه می بیند این کار را از آنها تقلید می کند و چه تقلیدی بهتر از مطالعه و کتاب خواندن.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه خبرنگاران