بی خوابی های شبانه چطور باعث اضافه وزن می شوند؟ - سرگرمی تفریحی

در دنیایی که از کم خوابی به عنوان یکی از شاخص های مثبت برای رسیدن به دستاوردهای بزرگ استقبال می گردد، افراد بسیاری ممکن است چشم خود را روی نقش مهم خواب در عملکرد بدن، خصوصا فرایند متابولیسم ببندند.

بسیاری از عناصر زندگی مثل کار، خانواده، تعهدات شخصی و فاکتورهای جسمی و ذهنی دیگر، ممکن است منجر به بروز استرس در شما گردد و در نتیجه نتوانید به اندازه کافی بخوابید. خواب ناکافی و استرس مداوم از عوامل مهم بروز اختلالات متابولیسم مثل چاقی و دیابت نوع 2 محسوب می شوند.

عوامل زیادی در ارتباط بین بی خوابی، خواب بی کیفیت و نامنظم شدن متابولیسم دخیل هستند؛ از جمله فشار بیش از حد روی سیستم اعصاب سمپاتیک، به هم خوردن تعادل هورمونی و بروز التهاب.

حتی اگر تصور می کنید خوب غذا می خورید و انرژی کافی دارید، توجه نکردن به خواب کافی می تواند جلوی بهره وری کامل شما را بگیرد و شما را ضعیف کند. در ادامه دلایل این موضوع را شرح می دهیم.

خواب روی متابولیسم شما تأثیر می گذارد

کم خوابی تأثیر قابل توجهی روی متابولیسم می گذارد و باعث ترشح هورمون استرس می گردد؛ هر دوی این عوامل با چاقی و سندرم متابولیک (metabolic syndrome) در ارتباط هستند.

خواب ناکافی با تغییر در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA Axis) در ارتباط است. این محور بخشی از سیستم عصبی است که پاسخ جنگ و گریز (stress response) شما را کنترل می نماید. فعالیت بیش از حد محور HPA، کم خوابی و استرس مداوم، همگی می توانند به اختلال در عملکرد متابولیسم بدن منجر شوند.

نخوابیدن به میزان کافی همچنین باعث نامنظم شدن ترشح هورمون کورتیزول می گردد. این هورمون به مغز شما در کنترل روحیه، انگیزه و ترس یاری می نماید. ترشح هورمون کورتیزول هم توسط محور HPA کنترل می گردد.

هورمون کورتیزول که در زمان استرس آزاد می گردد، ضربان قلب، فشار خون، قند خون، شدت تنفس و تنش عضلات را افزایش می دهد. هورمون کورتیزول نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای بدن ایفا می نماید؛ به همین دلیل بسیار مهم است که به میزان مناسب و در زمان مناسب ترشح گردد. ترشح بیش از حد کورتیزول در نامنظم شدن متابولیسم نقش دارد که می تواند به افزایش وزن و دیگر اختلالات در متابولیسم منجر گردد.

تحقیقات نشان داده در افرادی که دچار کم خوابی هستند، میزان کاهش غلظت کورتیزول خون در اوایل عصر، 6 برابر آهسته تر از افرادی است که به میزان کافی خوابیده اند. سطح بالای کورتیزول در بدن می تواند باعث مقاومت به انسولین گردد و مقاومت به انسولین یکی از عوامل خطر برای سندرم متابولیسم، چاقی و دیابت است.

خواب روی اشتهای شما تأثیر می گذارد

خواب به وسیله تأثیر گذاشتن روی هورمون هایی که اشتها را تنظیم می نمایند، نقش بسیار مهمی در فرآیندهای متابولیک بدن شما بازی می نماید.

بدن شما 2 هورمون بسیار مهم فراوری می نماید که روی اشتها تأثیرگذار هستند؛ هورمون لپتین و هورمون گرلین. گرلین هورمون تحریک نماینده اشتهاست و لپتین هورمونی است که باعث احساس سیری می گردد و ما را به دست کشیدن از غذا تشویق می نماید.

در یک تحقیق مهم، محققین پی بردند در کسانی که کمتر از 8 ساعت می خوابند، میزان BMI یا شاخص توده بدنی با میزان کاهش خواب متناسب بود. نکته بسیار جالب این بود که افرادی که کمتر خوابیده بودند هورمون گرلین بالاتر و لپتین پایین تری از افرادی داشتند که بیشتر خوابیده بودند.

به احتمال زیاد این تفاوت در میزان لپتین و گرین باعث افزایش اشتها می گردد و می تواند دلیل افزایش میزان BMI در افرادی باشد که خواب کافی نداشته اند.

کم خوابی می تواند توانایی و دقت لپتین برای ارسال پیغام سیری به بدن را تغییر دهد و بدن را به اشتباه بیندازد که علی رغم دریافت کالری کافی، کالری مورد احتیاج خود را دریافت نکرده است.

خواب روی عملکرد سلول های چربی شما تأثیر می گذارد

در تحقیق جالب دیگری که در دانشگاه شیکاگو انجام شد، محققین پی بردند در افرادی که کم خوابی دارند، کاهش واکنش به انسولین دیده می گردد.

شرکت نمایندگان در این تحقیق به دو دسته تقسیم شده بودند؛ برای 4 شب متوالی، یکی از دسته ها 8 ساعت و دسته دیگر 4.5 خوابیدند. بعد از 4 شب با 4.5 ساعت خواب در شبانه روز، میزان حساسیت به انسولین در سلول های چربی 30 درصد و واکنش کلی بدن به انسولین به طور میانگین 16 درصد کاهش پیدا کرد.

سلول های چربی بدن مسؤول ذخیره و آزاد کردن انرژی هستند. انسولین هرگاه میزان اسیدهای چرب و چربی ها در خون احتمال آسیب دیدن سایر بافت ها را همراه داشته باشد، سلول های چربی را به سمت ذخیره کردن راهنمایی می نماید که در نتیجه آن اسیدهای چرب و لیپیدها از جریان خون خارج می شوند. زمانی که سلول های چربی به درستی نسبت به انسولین واکنش ندهند، چربی در جریان خون باقی می ماند و می تواند باعث مسائل بسیار جدی مثل کبد چرب گردد.

کلام آخر

کم خوابی به شیوه های گوناگون می تواند روی متابولیسم بدن شما تأثیر بگذارد، به افزایش وزن منجز گردد و شما را در خطر مبتلا شدن به بیماری هایی مانند سندرم متابولیک، چاقی و دیابت نوع 2 قرار دهد.

نداشتن خواب کافی باعث می گردد زودتر احساس گرسنگی کنید، به پرخوری تمایل بیشتری داشته باشید و حساسیت بدنتان به انسولین کم گردد؛ این عوامل در مجموع می تواند به مقاومت به انسولین بینجامد.

بنابراین اهمیت خواب کافی برای سلامت عمومی بدن را دست کم نگیرید. خواب کافی فقط انرژی مورد احتیاج شما در روز را تأمین نمی نماید. ممکن است تصور کنید توانایی تحمل بی خوابی های مکرر را دارید، اما به احتمال زیاد توانایی تحمل عواقبی که کم خوابی روی متابولیسم شما می گذارد را نخواهید داشت.

منبع: Health Tap