گردشگری، حوزه ای ترسو و نابالغ - سرگرمی تفریحی

اگر علاقمند به سفر با بهترین تور کانادا بهمن 99 هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم تور کانادا از تورنتو، مونترال و ابشار نیاگارا دیدن کنید و بهترین تجربه سفر را داشته باشید.

به گزارش خبرنگاران، به نقل از روابط عمومی مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران(istta)، چهاردهمین نشست از دومین دوره سلسله نشست های چشم انداز صنعت گردشگری با موضوع گردشگری و هویت جوانان که توسط مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران در سالن جلسات ساختمان شماره 2 جهاد دانشگاهی برگزار گردید، منوچهر دنیایان، عضو هیئت علمی و رئیس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ و ابراهیم حاجیانی، پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه در این نشست به آنالیز گردشگری و هویت جوانان پرداختند.

در ابتدای این نشست حاجیانی با اشاره به نگرانی های موجود در زمینه تغییر یا حذف هویت فرهنگی در راه توسعه گردشگری ایران گفت: بسیاری از افراد معتقدند مسائل فرهنگی مانع از رشد گردشگری ایران می شود و در این زمینه نگرانی های بسیاری وجود دارد، در واقع حوزه گردشگری یک حوزه ترسو و نابالغی است که به شدت تحت تاثیر تغییرات مالی، سیاسی و همچنین فرهنگی قرار می گیرد.

وی ادامه داد: برای مثال یکی از موانع و مشکلاتی که برای توسعه صنعت گردشگری کشور مطرح شده، نگرانی هایی در جامعه مقصد با ورود گردشگر است که ممکن است منجر به به هم خوردن بافت و ثبات فرهنگی آن شود، اتفاقی که بسیار حساس است.

او با مطرح کردن این سوال که آیا با رونق صنعت گردشگری، زبان، رفتار، اخلاق و درواقع هویت فرهنگی که قلب فرهنگ است دچار تغییر می شود یا خیر؟ ادامه داد: نگرانی ها بیشتر در مقوله هویت ملی، هویت قومی و محلی و هویت دینی وجود دارد. هویت مانند فرهنگ تغییر می نماید، اما دشواری در این زمینه صورت می گیرد. درواقع هویت در ایران دارای لایه های متراکمی از زمان قاجار و پهلوی تا کنون بوده است که تغییرات بسیار کمی داشته و اصلا حذف نشده است، بنابراین رشد گردشگری نمی تواند باعث تغییر هویت شده و نگران کننده باشد.

حاجیانی در این زمینه به بیان یک مثال پرداخت که؛ در مالزی و ترکیه که نرخ رشد صنعت گردشگری در این کشورها چندین برابر کشور ما بوده است، تغییری در هویت فرهنگی و شاکله فرهنگی آنها ایجاد نشده است.

عواملی که در تغییر هویت گردشگری موثرند

این پژوهشگر با مطرح کردن پیش فرض هایی در زمینه تغییر و ثبات هویت جوانان و گردشگری اضافه نمود: پیش فرض هایی مانند نوع گردشگران اعم از گردشگران داخلی و خارجی، نوع جامعه میزبان و مقصد، شاخه های مختلف گردشگری مانند گردشگری زیارت یا سلامت و پیش فرض مداخله گری مانند نظام تدبیر و سیاستگذاری در این حوزه که چطور این صنعت را مدیریت می نماید؛ از جمله عواملی هستند که در تغییر هویت گردشگری نقش دارند.

او در ادامه با بیان این که گردشگری داخلی تکثر هویتی ایجاد می نماید، اضافه نمود: آن مانع از بروز هویت های تکه پایه ای خشونت زا می شود.

وی همچنین با اشاره به تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم صنعت گردشگری بر جامعه میزبان گفت: گردشگری داخلی بر هویت ملی به طور یقین اثر مستقیم می گذارد، ارتباطات بین فرهنگی را رشد می دهد، تکثر هویتی ایجاد می نماید و مانع از رشد و بروز هویت های تک پایه ای بسیار خطرناک مانند تکفیری، داعش و خشونت زا می شود.

گردشگری خارجی یکی از عوامل تقویت هویت ملی

حاجیانی همچنین گردشگری خارجی را یکی از عوامل تقویت هویت ملی مطرح نمود و گفت: در جریان ورود گردشگران خارجی در درازمدت نوعی بازگشت به خویشتن به جامعه برمی شود و جامعه متوجه داشته های خود می شود.

وی همچنین با اشاره به اینکه رونق صنعت گردشگری می تواند باعث رشد درآمد، اشتغال، گذران اوقات فراغت و حتی وابستگی مالی خانوارها به گردشگری شود، اضافه نمود: به دنبال آن کیفیت زندگی بالا می رود و در نهایت به صورت غیرمستقیم هویت ملی را افزایش می دهد.

حاجیانی با بیان این که گردشگری در بعضی موارد ممکن است به سلامت و بهداشت، محیط زیست و اخلاقیات جامعه آسیب هایی وارد کند، اظهار کرد: در این مواقع نظام سیاستگذار این حوزه باید با نحوه مدیریت خود این آسیب ها را به حداقل برساند. در این میان در مجموع می توان گفت با رشد این صنعت، نگرانی های زیادی برای تغییر هویت وجود ندارد.

گردشگری، چهارمین صنعت درآمدزای دنیا

منوچهر دنیایان، از سخنرانان این نشست نیز اشاره به نقش مهم گردشگری به عنوان یک کاتالیزور مالی و عاملی مهم در رشد مالی کشورها، گردشگری را چهارمین صنعت درآمدزای دنیا پس از صنعت نفت، خودروسازی و مواد شیمیایی و نیز بزرگترین صنعت صادراتی در سال 2020 برشمرد و تاکید نمود: حدود 23.2 تریلیون دلار درآمد مستقیم حاصل از گردشگری در سال 2015 عاید فعالان این بخش شده است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به تأثیر مولفه های فرهنگی مانند تاریخ، زبان، اعتقادات، آداب و رسوم، نهادهای اجتماعی در شکل و ماهیت رویداد گردشگری گفت: هویت لازمه تداوم حیات فرهنگی و اجتماعی و حتی سیاسی یک ملت است. بعضی نگران هستند که گردشگری بر هویت های محلی اثر سوء بگذارد در صورتی که علیرغم افزایش رفاه عمومی در سال های اخیر و گسترش زیرساخت ها و تاسیسات اقامتی، فناوری های ارتباطی و تسهیل سفر در میان خانوارهای ایرانی ما با نوعی بازگشت به هویت و اصالت های فرهنگی به ویژه در میان جوانان روبرو هستیم.

او اضافه نمود: این مسئله در میان شبکه های اجتماعی و فضای های مجازی قابل مشاهده است و استدلال کسانی را که می گویند تجربه گردشگری باعث تضعیف هویت ها و ارزش ها می شود را رد می نماید.

معاون گردشگری سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه اضافه نمود: تقویت خرده فرهنگ ها در اثر تعاملات میان فرهنگی رخ می دهد و از این رو گردشگری خود عامل گفت وگوی میان فرهنگی، توسعه و گسترش تنوع فرهنگی و عاملی کلیدی در ایجاد همبستگی ملی در جوامع مختلف است.

گردشگری عاملی برای افزایش ضریب امنیت داخلی

رئیس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به تأثیرات گسترش گردشگری بر تقویت هویت های ملی و محلی همبستگی ملی در ابعاد فرهنگی، مالی و سیاسی و اجتماعی اضافه نمود: گردشگری و هویت به مثابه دو متغیری که بر همدیگر تأثیر می گذارند در نهایت باعث تمهید شرایط برای شرکت فعالان بومی در معرفی فرهنگ مناطق میزبان گردشگران، افزایش غرور ملی و فرهنگی، احیای صنایع دستی و حفظ آثار باستانی، سنت ها و آداب و رسوم و تقویت و گسترش زبان فارسی خواهند شد و حضور گردشگران در این مناطق از منظری دیگر باعث توسعه مالی، توسعه، بهسازی و گسترش حمل و نقل و ارتباطات، سرمایه گذاری های خارجی و ارتقای آگاهی های عمومی و آموزش های تخصصی خواهد شد.

دنیایان در سرانجام با تأکید دوباره بر اهمیت گردشگری به عنوان ابزاری در جهت توسعه همه جانبه و پایدار، هویت جویی و هویت خواهی ملی و بومی و عاملی در جهت تقویت همبستگی ملی در شرایط کنونی ایران بیان نمود: گردشگری می تواند رابطه مودت اقوام مختلف حول نام ایران را تحکیم بخشد و موجبات کاهش فاصله اجتماعی و طبقاتی و افزایش ضریب امنیت داخلی و جلوگیری از بروز تنش های قومی و محلی و تعمیق دوستی میان اقوام مختلف باشد.

براساس این گزارش، سلسله نشست های چشم انداز صنعت گردشگری توسط مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران با تمرکز بر مسائل مربوط به گردشگری و ارائه راهبردهای تعیین در این خصوص از سال 94 آغاز شده و 14 نشست از این مجموعه نشست ها دری دو مرحله تا به امروز برگزار گردیده است و ادامه دارد.