صندلی ایران در جدول نظام آموزشی جهان ، چرا آموزش وپرورش ما مصرفی است؟ ، میانگین حقوق معلمان ایرانی به دلار چقدر است؟ - سرگرمی تفریحی

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرنگاران، محدثه ابراهیمی- آموزش در کشورهای مختلف از قرن ها پیش، یک امر انحصاری و خصوصی بوده و با هزینه شخصی انجام میشد و به همین دلیل، تنها طبقات مرفه و ثروتمند جامعه، حقِ برخورداری از آموزش و باسوادشدن داشتند و اقشار ضعیف و فرودست جامعه، نه اجازه باسواد شدن داشتند و نه توانایی خرید خدمات آموزشی! مسئولین امر آموزش هم معلمان خصوصی، کلیساها و... بودند که تنها به طبقات خاصی آموزش میدادند. از قرن 18، اروپاییان به اهمیت وجود نیروی انسانی متخصص برای یک کشور و تاثیر آموزش در توسعه آن پی بردند و بدنبال آن، آموزش به امری دولتی و همگانی تبدیل شد و به سراسر جهان گسترش پیدا کرد.

آموزش رایگان دولتی، به دلیل تاثیر در توسعه هر کشور و کشف استعدادهای آن، جلوگیری از ایجاد طبقه بندی اجتماعی در جامعه و افزایش عدالت اجتماعی، موافقان زیادی دارد و بعضی از سیاستمداران هم به آموزش به عنوان سلاحی مهم درجهت پیشبرد سیاست های کلانشان مینگرند. یکی از سخنان مشهور نلسون ماندلا، رهبر کنگره ملی افریقا عبارت است از: آموزش قدرتمندترین سلاحی است که با آن میتوانیم جهان را تغییر دهیم.

اکنون اهمیت آموزش در سطح جهان در حدی است که گزارش توسعه جهانی سال 2018 را به موضوع آموزش و بحران های آن اختصاص داده اند و مقوله آموزش عملاً تبدیل به یک دغدغه جهانی شده است.

عظیمترین رتبه بندی جهانی مدارس

سالهاست که نظام های آموزشی کشورهای مختلف از سوی نهادها و سازمان های معتبری مانند بانک جهانی، یونیسف و... ارزیابی می شوند. یکی از این سازمانها سازمان توسعه و همکاری های مالی است که عظیمترین رتبه بندی جهانی مدارس از سوی آن منتشر می گردد. این سنجش برمبنای نمره آزمون های ریاضی، علوم و خواندن صورت می گیرد و کارشناسان معتقدند این رتبه بندی مدرک متقنی برای وجود رابطه بین آموزش این مهارت ها و رشد مالی است. آنچه تحلیلگران را ناامید می نماید این واقعیت است که بیش از نیمی از کشورهای کره زمین فاقد داده های لازم در حوزه آموزش هستند. اغلب این داده ها مربوط به ارزیابی های 2،3 سال گذشته و حتی بیشتر هستند؛ از 209 کشور جهان تنها 76 کشور در زمینه نظام آموزشی خود اطلاعات به روزی دارند و عظیمترین رتبه بندی جهانی مدارس نیز از بین همین 76 کشور می باشد. آخرین رتبه بندی سازمان توسعه و همکاریهای مالی، در سرانجام سال 2015 میلادی منتشر شده بود و رتبه های نخست این فهرست در انحصار پنج کشور آسیایی سنگاپور، هنگ کنگ، کره جنوبی، ژاپن و تایوان بود و کشورهای های مراکش، آفریقای جنوبی و غنا در انتهای جدول نهاده شدند. انگلستان رتبه بیستم را کسب کرد و هشت پله بعد ایالات متحده آمریکا نهاده شد. و اما ایران رتبه 51، در عظیمترین رتبه بندی جهانی مدارس را کسب کرد.

ب برهای آموزش در جهان

سنگاپور سکاندار رتبه اول در بین مدارس کشور های جهان است. در این کشور 28 الی 30 درصد از بودجه عمومی صرف مخارج آموزش می گردد. نرخ باسوادی در این کشور 96 درصد است و سرانه آموزشی هر دانش آموز، 11هزار دلار است. یعنی دولت سنگاپور سالانه 11 هزار دلار برای هر دانش آموز هزینه می نماید. گفتنی است که بر اساس آمار سازمان توسعه و همکاری های مالی میانگین سرانه دانش آموزان کشور های جهان 9313 دلار آمریکا است. حقوق پایه معلمان نیز سالانه 34800 دلار است.

سنگاپور در سال 2013 بعد از سوئیس دومین اقتصاد برتر جهان را داشت و اکنون نیز یکی از ببر های مالی اسیا به شمار میرود و بی شک مهمترین دلیلش این است که سیاستمداران آن به آموزش به عنوان سرمایه ای مینگرند که اصلی ترین زیرساخت رشد مالی است؛ زیرا سنگاپور در ابتدا جزیره ای فقیر و با آمار بالای بی سوادی بود. در سال 1965 (لی کوان یو) نخست وزیر این کشور به اهمیت آموزش وپرورش پی برد وعملا به ایجاد نظام آموزش شایسته سالار پرداخت. نظام آموزش و پرورش مطلوب، نظام مالی مطلوب را تشکیل داد و رفته رفته، در کمتر از 50 سال، آن جزیره فقیرنشین، تبدیل به یک قدرت مالی در کل جهان شد.

مدارس کره جنوبی در جهان رتبه سوم را دارد. نرخ سواد در این کشور تقریبا 100 درصد است و می توان گفت یکی از دلایل آن، این است که آموزش ابتدایی برای مردم کره جنوبی اجباری است و تا 99% رایگان است. مهمترین وزارتخانه در کره جنوبی آموزش و پرورش است و درصد بالایی از درآمد ناخالص ملی در این کشور به سیستم آموزش و پرورش اختصاص می یابد. سرانه سالانه هر دانش آموز 12 هزار و 370 دلار است و میانگین حقوق سالانه معلمان نیز 56 هزار و 867 دلار می باشد. کره جنوبی یازدهمین اقتصاد برتر جهان را دارد.

ژاپن چهارمین کشور برتر جهان در زمینه مسائل آموزشی است. در این کشور هیچ فرد بی سوادی وجود ندارد و مدت دوره تحصیلات اجباری، نه سال است. در ژاپن امکان تحصیل در مدارس غیر دولتی فراهم است. اما حدود 87/6 درصد از دانش آموزان در مدارس دولتی تحصیل می نمایند. سرانه هر دانش آموز ده هزار دلار و میانگین سالانه حقوق معلمان هم 51 هزار دلار است. ژاپن پس از ایالات متحده امریکا و چین، مقام سوم اقتصاد برتر جهان را کسب نموده است.

در کانادا، رتبه دهم جهان در اموزش، تحصیل در پایه های اول تا دوازدهم از بودجه عمومی دولت تامین می گردد و دانش آموزان شهریه پرداخت نمی نمایند. البته در این کشور، مدرسه خصوصی هم وجود دارد. در کانادا درحدی به مسائل آموزشی اهمیت داده می گردد که 17/6 درصد از سرانه فراوری ناخالص داخلیِ این کشور به دانش آموزان اختصاص یافته است و سرانه هر دانش آموز 11هزار و 207 دلار است. میانگین حقوق سالانه معلمان هم 67 هزار دلار است.

کانادا هم مانند بقیه کشور های صدرنشین در رتبه بندی مدارس جهان، جزو قدرت های برتر مالی به شمار می آید و دهمین اقتصاد برتر جهان است. اکنون همه دانشمندان جهان معتقدند بین آموزش و رشد مالی کشور ها رابطه وجود دارد و تجربه کشور هایی مانند سنگاپور که با اصلاح نظام آموزش خود، به رشد مالی مطلوبی رسیدند نیز این واقعیت را اشکارتر میکند. حتی بعضی از سیاستمداران کشور های توسعه نیافته هم اذعان نموده اند که هزینه کردن برای عدالت اموزشی، هزینه نیست و سرمایه گذاری برای توسعه کشور است.

تهِ جدول

و اما آموزش کشور هایی که در پایین فهرست عظیم ترین رتبه بندی جهانی مدارس قرار میگیرند نیز قابل تامل است. کشور هایی مانند مراکش، آفریقای جنوبی، غنا و... که در میان 76 کشور به ترتیب رتبه های 73، 75 و 76 را کسب نموده اند.

در حالی که میانگین سرانه دانش آموزان در جهان 9313 دلار است، این رقم در آفریقای جنوبی 3371 دلار است یعنی دانش آموزان این کشور حدود 6 هزار دلار کمتر از میانگین سایر دانش آموزان جهان، سرانه دریافت می نمایند. سیستم آموزشی در آفریقای جنوبی هنوز از میراث آپارتاید رنج می برد و دوپاره است؛ بخشی خاص ثروتمندان و بخشی برای مردم محروم. در مناطق فقیر نشین کشور مدارس شهریه نمی گیرند. در نتیجه میزان ثبت نام دانش آموزان زیاد است و کلاس های درسی هم برای استقبال از دانش آموزان آماده نیستند. تعداد زیاد دانش آموزان این مدارس از نبود آب لوله کشی برق و... رنج می برند.

در آموزش و پرورش کشور غنا مسائل مهمی (کمبود معلم، کلاس و...) به ویژه در مناطق روستایی وجود دارد. هزینه های تحصیل در غنا در سال های اخیر زیاد بوده است متن تعداد صد هزار کودک گزارش شده که، هر ساله از آموزش مقدماتی به متوسطه منتقل نمی شوند؛ زیرا والدین آن ها توانایی پرداخت هزینه ها را ندارند.

صندلی ایران

و اما کشور ما، در بین 76کشور جهان، رتبه 51 را کسب نموده است؛ با اینکه یکی از بند های برنامه ششم توسعه، ارتقای صندلی آموزش و پرورش به مثابه مهمترین نهاد تربیت نیروی انسانی است و در قانون اساسی کشورمان هم به آموزش رایگان تاکید زیادی شده است، اما در سال نودوهشت، 13/9 درصد از بودجه عمومی کشور، به وزارت آموزش و پرورش تعلق گرفت؛ در حالی که این بودجه در بسیاری از کشور ها حداقل بین 20 تا 25 درصد از اعتبارات کشور را شامل می گردد. بنا به نظر مسئولین، همین بودجه اندک هم همواره با یک سوم کسری بسته می گردد؛ به طور مثال در سال 98، با کسری 15 هزار میلیارد تومانی روبرو بود.

سرانه دانش آموزان ایران، 600 دلار است. در حالی که میانگین سرانه دانش آموزان کشور های جهان، 9313 دلار است. یعنی در سایر کشورها، دولت 15 برابر بیشتر از ایران، هزینه صرف دانش آموزانش میکند. رقمی که اوج بی توجهی دولتمردان کشورمان را، نسبت به مقوله آموزش و پرورش نشان می دهد. جالب است بدانید که سرانه دانش آموزان ایرانی، حتی از کشور های آفریقایی که اخرین رتبه های مدارس جهان هستند نیز کمتر است. مثلا آفریقای جنوبی سالانه به ازای هر دانش آموز 3371 دلار هزینه میکند؛ اما در ایران سرانه هر دانش آموز فقط 600 دلار است!

امروزه کمتر کشوری پیدا می گردد که به عدالت آموزشی توجه نداشته باشد و به هزینه های آموزش به عنوان مخارج اضافی بنگرد. وقتی که در بسیاری از کشورهای جهان هزینه کردن برای آموزش را، سرمایه گذاری می دانند و آن را مهم ترین سلاح برای توسعه کشور از جوانب مختلف می دانند، اما در کشور ما آموزش و پرورش در زمره (دستگاه های مصرفی و هزینه بر) طبقه بندی می گردد، دیگر باید هم انتظار داشت که در میان 76 کشور، ایران رتبه 51 را به دست بیاورد.